Siêu chu kỳ AI: Samsung Electronics và SK hynix tăng giá bộ nhớ lên tới 30% – Thách thức chi phí linh kiện toàn cầu
Trong bối cảnh đầu tư hạ tầng trí tuệ nhân tạo (AI) và trung tâm dữ liệu (data-centre) đang bùng nổ trên toàn cầu, hai “ông lớn” trong ngành bộ nhớ của Hàn Quốc – Samsung Electronics và SK hynix – được ghi nhận đã nâng giá hợp đồng bộ nhớ DRAM và NAND lên tới 30% cho quý IV/2025.
Động thái này đánh dấu một bước ngoặt trong chu kỳ ngành nhớ: từ giai đoạn dư cung, giá thấp, chuyển sang chu kỳ thiếu hụt, giá lên – một “siêu chu kỳ bộ nhớ” do AI dẫn dắt.
Dưới đây là phân tích chuyên sâu về nguyên nhân, tác động tới thị trường Việt Nam – đặc biệt là ngành sản xuất linh kiện, smartphone, máy chủ – và lời khuyên dành cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Bố cục bài viết
Nguyên nhân đẩy giá tăng mạnh
1. Nhu cầu AI tăng vọt
Với sự gia tăng mạnh mẽ của các mô hình AI lớn, mạng lưới “AI trên thiết bị” (on-device AI) và yêu cầu xử lý dữ liệu thời gian thực, nhu cầu dành cho bộ nhớ nhanh, dung lượng lớn và băng thông cao (High Bandwidth Memory – HBM) đã tăng đột biến.
Theo báo cáo, nguyên nhân thiếu hụt nguồn cung chính gồm: đầu tư hàng trăm nghìn tỷ won vào máy chủ AI, nâng cấp bộ nhớ cho máy chủ mục đích chung, và xu hướng AI “trên thiết bị”.
Một phần lớn sản xuất DRAM hiện được ưu tiên cho HBM – loại bộ nhớ dành cho các mô hình AI và máy chủ – trong khi bộ nhớ DRAM “thông thường” bị giảm nguồn lực. Ví dụ: HBM tiêu thụ hơn 3 lần wafer so với DRAM thông thường.
Hơn nữa, nhà sản xuất đặt giá cho HBM4 12-lớp ở khoảng 500 USD mỗi đơn vị – cao hơn 60% so với HBM3e 12-lớp (~300 USD).
3. Tồn kho thấp và hợp đồng dài hạn tăng
Các hãng máy chủ, điện tử lớn tại Mỹ và Trung Quốc đã bắt đầu ký hợp đồng sản xuất bộ nhớ với thời hạn 2–3 năm để “giữ chỗ” nguồn cung. Trước đây, hợp đồng chỉ ký theo quý hoặc theo năm để giữ tính linh hoạt.
Theo báo cáo, mức tồn kho bộ nhớ đã rơi vào mức thấp kỷ lục, qua đó tăng sức ép lên giá và khả năng cung ứng.
4. Chu kỳ dài hạn – “siêu chu kỳ”
Analysts dự báo rằng chu kỳ tăng giá bộ nhớ lần này có thể kéo dài 3-4 năm (hoặc hơn) vì nhiều yếu tố kết hợp: nhu cầu AI, chuyển đổi công nghệ, hạn chế nguồn cung mới.
Biểu đồ dữ liệu minh họa
Biểu đồ 1 cho thấy doanh thu ngành DRAM dự kiến tăng mạnh trong năm 2024-2025 do nhu cầu AI.
Biểu đồ 2 cho thấy sự tăng trưởng của NAND flash trong cùng giai đoạn.
Biểu đồ 3 mô tả biến động giá hợp đồng bộ nhớ (DRAM/NAND) và sự dịch chuyển từ tuần tự xuống lên.
Tác động tới thị trường Việt Nam
A. Với doanh nghiệp sản xuất linh kiện, máy chủ, module bộ nhớ
Giá nhập linh kiện như DRAM, NAND module sẽ bị đẩy tăng, ảnh hưởng tới chi phí sản xuất phần cứng như smartphone, máy chủ, RAM/M.2 SSD.
Các doanh nghiệp xuất khẩu linh kiện hoặc lắp ráp tại Việt Nam cần điều chỉnh dự báo chi phí và tồn kho linh hoạt hơn.
Có khả năng phải đàm phán hợp đồng dài hạn với nhà cung cấp để đảm bảo nguồn cung ổn định, hoặc xem xét chuyển hướng sang linh kiện có độ dư tốt hơn.
B. Với nhà bán lẻ, người dùng cuối
Người mua RAM, SSD, máy chủ có thể gặp giá tăng hoặc khan hàng đối với các cấu hình cao (ví dụ DDR5, HBM, SSD dung lượng lớn).
Với thị trường Việt Nam, khi linh kiện nhập khẩu tăng giá, giá bán lẻ sẽ dần được phản ánh – nên nếu có nhu cầu nâng cấp, thời điểm “trước khi giá tăng tiếp” có thể là hợp lý.
C. Với thị trường smartphone và OEM tại Việt Nam
Như báo cáo cho thấy, hãng như Xiaomi đã thừa nhận mức tăng chi phí bộ nhớ đã buộc hãng phải điều chỉnh giá hoặc margin.
Do đó, các OEM tại Việt Nam – hoặc các thương hiệu nhập bản – cần kiểm soát chuỗi cung ứng bộ nhớ để tránh bị ảnh hưởng bởi giá linh kiện tăng mạnh.
Dự báo và chiến lược đề xuất
Dự báo
Hợp đồng DRAM và NAND sẽ tiếp tục tăng giá trong quý IV/2025, nhiều báo cáo cho mức 8-13% cho DRAM “thông thường” và 13-18% cho HBM inclusive.
Xu hướng thiếu hụt nguồn cung có thể kéo dài 3-4 năm trở lên.
Nhà sản xuất bộ nhớ sẽ tập trung mạnh hơn vào HBM vì lợi nhuận cao và nhu cầu AI; sản xuất DRAM thông thường có thể bị “dồn ép”.
Chiến lược cho doanh nghiệp Việt Nam
Theo dõi sát sao hợp đồng bộ nhớ với nhà cung cấp: cân nhắc ký hợp đồng trung-dài hạn (2-3 năm) nếu có khả năng lưu kho và dòng tiền ổn định.
Đa dạng nguồn cung linh kiện bộ nhớ: có thể xem xét các nhà cung cấp khác ngoài Samsung / SK hynix để tránh rủi ro đứt nguồn nếu hợp đồng dài dành ưu đãi khách lớn.
Lập kế hoạch nâng cấp sản phẩm sớm: nếu có nhu cầu nâng cấp server hoặc module bộ nhớ, nên triển khai trước khi giá tăng mạnh hơn.
Với người dùng và bán lẻ: cân nhắc mua linh kiện khi có nhu cầu thực (không tích trữ quá nhiều), vì mặc dù giá đang tăng, nhưng thị trường vẫn có biến động và có thể có cơ hội sau khi chu kỳ tăng ổn định.
SEO / nội dung thị trường Việt Nam: những bài viết như “Giá RAM DDR5 sẽ tăng bao nhiêu trong năm 2026?” hoặc “Smartphone cấu hình cao giá sẽ chịu ảnh hưởng từ giá bộ nhớ” sẽ có khả năng thu hút traffic tìm kiếm trong nước.
Kết luận
Việc Samsung Electronics và SK hynix nâng giá bộ nhớ lên tới 30% trong quý IV/2025 không đơn thuần là biến động thông thường, mà là phần nổi của một siêu chu kỳ bộ nhớ do AI thúc đẩy – nơi nguồn cung bị siết chặt, cầu tăng vọt, và chu kỳ tăng giá có thể kéo dài nhiều năm.
Đối với thị trường Việt Nam – từ doanh nghiệp linh kiện, OEM smartphone đến người dùng cuối – việc nhận thức sớm và có chiến lược thích ứng sẽ là yếu tố then chốt để không bị động trước biến động toàn cầu này.
