Có lẽ gần đây bạn đã nghe đến chuẩn Wi-Fi 6E. Bài viết này sẽ tổng hợp một số thông tin về chuẩn Wi-Fi mới này và trả lời một số câu hỏi thường gặp về nó.
Vậy Wi-Fi 6E là gì?
Nói ngắn gọn, Wi-Fi 6E là một phiên bản mở rộng của Wi-Fi 6, hoạt động trên băng tần 6 GHz thay cho hai băng tần truyền thống là 2,4 GHz và 5 GHz.
Ngoài ra, nó còn có tất cả các đặc trưng của chuẩn Wi-Fi 6, bao gồm cả OFDMA và Target Wake Time (TWT). Cả tốc độ cũng tương tự. Tốc độ mỗi đường truyền đạt 600 Mbps trên kênh 80 MHz hoặc 1200 Mbps trên kênh 160 MHz.
Vậy thì vì sao chúng ta cần 6E?
Không, chúng ta không cần 6E, mà chúng ta muốn có nó.
Để đạt được tốc độ kết nối cao nhất, Wi-Fi 6 cần hoạt động trên kênh 160 MHz, hoặc tối thiểu là 80 MHz. Chỉ có băng tần 5 GHz mới có nhiều không gian như vậy, nhưng chúng ta cũng chỉ có một vài kênh 160 MHz, chính xác là hai kênh đối với Mỹ. Còn lại là không gian dành cho các kênh hẹp hơn như 40 MHz và 20 MHz.
Vì có rất nhiều thiết bị kết nối Wi-Fi chỉ có thể sử dụng kênh 40 MHz và 20 MHz, nên tất cả các mạng gia đình đều phải đối mặt với vấn đề giữa sự tương thích và hiệu suất.
Bảng so sánh độ rộng giữa kênh 160 MHz với các kênh khác (Ảnh: Michal Jarski)
Wi-Fi 6E khắc phục tình trạng này bằng cách sử dụng toàn bộ băng tần mà nó có, phần cứng của chuẩn này có thể cung cấp 7 kênh 160 MHz mới, hoặc 14 kênh 80 MHz. Kết quả là thiết bị Wi-Fi 6E sẽ có thể hoạt động thoải mái mà không cần lo vấn đề tương thích với các thiết bị cũ vì sẽ chẳng có thiết bị cũ nào có thể tương thích cả.
Để dễ hiểu hơn, hãy tưởng tượng băng tần mạng Wi-Fi là một con đường, các kênh là làn đường và vấn đề chúng ta đang gặp là 2,4 GHz chỉ có những làn đường nhỏ cho xe đạp; 5 GHz sử dụng làn đường lớn hơn cho xe ô tô, xe buýt và xe tải; còn 6 GHz (Wi-Fi 6E) chi có đường ray dành riêng cho tàu siêu tốc.
Và đó là sự ra đời của Wi-Fi 6E.
Wi-Fi 6E sẽ cần phần cứng mới
Để dử dụng băng tần 6 GHz, bạn sẽ cần một một thiết bị phát (router) mới và cả thiết bị truy cập (như điện thoại, máy tính…) cũng phải hỗ trợ chuẩn mới. Tương tự như việc bạn không thể đi xe đạp, xe máy, xe ô tô trên đường ray tàu siêu tốc được. Vì vậy, không có bất cứ một thiết bị sử dụng Wi-Fi nào hiện nay, kể cả thiết bị Wi-Fi 6, có thể hoạt động trên băng tần mới này.
Ban đầu, có những tin đồn cho rằng router Wi-Fi 6 đã tích hợp sẵn phần cứng cho Wi-Fi 6E và sẽ kích hoạt thông qua cập nhật firmware. Tuy nhiên, càng về sau thì dường như tin đồn này là thất thiệt.
Sẽ mất một thời gian chuyển đổi như giai đoạn chuyển từ đơn băng tần (2,4 GHz) sang hai băng tần (2,4 GHz + 5 GHz) khi chuẩn Wi-Fi 4 ra mắt năm 2009.
Một thiết bị mới với ba băng tần
Tương tự với trường hợp trên, để tương thích mới các thiết bị cũ, các router Wi-Fi 6E cũng sẽ cung cấp băng tần 5 GHz và cũng có thể là cả 2,4 GHz. Nói cách khác thì có thể router mới sẽ hoạt động trên cả ba băng tần.
Hiện tại cũng có những router cung cấp ba băng tần như Asus GT-AX11000, Netgear RAX200 hay TP-Link AX11000. Nhưng những thiết bị này chỉ có một băng tần 2,4 GHz và hai băng tần 5 GHz, mục đích chủ yếu là giải quyết vấn đề băng thông.
Thử nghĩ mà xem, rồi chúng ta sẽ sớm có router bốn băng tần khi những router kể trên bổ sung thêm băng tần 6 GHz.
Vì kết nối Wi-Fi chỉ diễn ra trên một băng tần tại một thời điểm, do vậy, về phía khách hàng thì chúng ta chỉ cần hai băng tần (2,4 GHz + 5 GHz) là đủ. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của băng tần 6 GHz thì những thiết bị thu sóng trong tương lai cũng sẽ hỗ trợ cả ba băng tần (2,4 GHz + 5 GHz + 6 GHz).
Lý do là để băng tần 6 GHz được phổ cập rộng rãi thì các nhà cung cấp mạng cần phải giữ tính tương thích giữa các thiết bị, dù là trên băng tần nào hay ở thời điểm nào. Và giải pháp kết hợp nhiều băng tần trong cùng một phần cứng là giải pháp tốt nhất.
Wi-Fi 6E và các chuẩn Wi-Fi khác
Chuẩn Wi-Fi 6E có nhược điểm gì hay không?
Có. Và chắc chắn độ bao phủ sóng hẹp hơn là một trong số đó.
Trong thế giới sóng vô tuyến, sóng có tần số cao hơn luôn đồng nghĩa với độ phủ sóng thấp hơn. Đài truyền thanh FM và AM sử dụng băng tần MHz, thấp hơn nhiều so với mạng Wi-Fi.
Băng tần 5 GHz rõ ràng có độ phủ sóng nhỏ hơn so với băng tần 2,4 GHz. Vì thế, độ phủ sóng của băng tần 6 GHz sẽ còn nhỏ hơn cả băng tần 5 GHz, tuy nhiên vẫn chưa rõ con số chênh lệch trên thực tế là bao nhiêu. Nhưng độ phủ sóng kém có nghĩa băng tần này không phù hợp để trở thành bộ phát chính cho hệ thống mạng dạng lưới.
Một nhược điểm dễ thấy khác chính là giá thành. Phần cứng cho ba băng tần hay bốn băng tần đều yêu cầu nhiều linh kiện hơn và chắc chắn nó sẽ đắt hơn nhiều. Một lần nữa, nên nhớ rằng bạn cần phải có cả thiết bị phát và thiết bị đầu cuối cùng hỗ trợ chuẩn Wi-Fi 6E mới có thể sử dụng được nó.
Khi nào thì những thiết bị hỗ trợ chuẩn Wi-Fi 6E sẽ xuất hiện trên thị trường?
Wi-Fi Alliance giới thiệu Wi-Fi 6E lần đầu tiên từ đầu năm 2020. Đến tháng 4, FCC đã chấp thuận sử dụng phổ tần 1,2 GHz cho băng tần 6 GHz.
Bạn có thể kỳ vọng rằng router hỗ trợ Wi-Fi 6E từ các nhà cung cấp mạng sẽ được bán ra từ cuối năm 2020. Cả Asus và Netgear đều cho biết sẽ cho ra mắt sản phẩm đầu tiên sử dụng băng tần 6 GHz vào cuối năm nay.
Về phía khách hàng mà nói, có lẽ bạn sẽ phải đợi lâu hơn nhiều, có thể là đến thế hệ điện thoại và máy tính tiếp theo. Do đó, thời điểm sớm nhất bạn có thể dùng Wi-Fi 6E có thể là vào nửa sau năm 2021.
Và cho đến khi đó, bạn nên tích sẵn tiền để nâng cấp phần cứng máy tính thì mới có thể sử dụng chuẩn Wi-Fi mới đấy.
